Czy stres może mieć jakikolwiek wpływ na przebieg odchudzania? Wydaje się, że nie mają ze sobą żadnego związku. A jednak! Jak wykazały liczne badania przewlekły stres ma ogromny wpływ na odchudzanie.
Jak stres działa na ludzki organizm?
Stan, jakim jest stres to reakcja organizmu na pewne bodźce, które są przez niego uznawane jako zagrożenie. Odpowiedź stresowa polega na pobudzeniu układu nerwowego, aby organizm mógł się zaadaptować do nowych warunków.
Każda reakcja na stres składa się trzech faz:
- alarmowej;
- odpornościowej;
- wyczerpania.
W pierwszej fazie do krwi uwalnia się adrenalina, noradrenalina i kortyzol.
Powoduje to wzrost ciśnienia, przyśpiesza nam serce, zaczynamy się pocić, a do krwi wydziela się cukier oraz kwasy tłuszczowe – żołądek zatrzymuje się. Uczucie głodu jest blokowane. Jest to faza mobilizująca dla organizmu.
W drugiej fazie organizm „dopasowuje się” do stanu nowej sytuacji stresującej i objawy zanikają, jednak pobudzenie trwa nadal.
W trzeciej fazie dochodzi do spadku odporności organizmu na stresor. Funkcje fizjologiczne ulegają rozregulowaniu. Pojawia się nagłe uczucie głodu.
W czasie drugiej i trzeciej fazy rozpadowi ulegają tkanki, zwiększa się lipogeneza i otłuszczanie narządów wewnętrznych.
Pamiętajmy, że sytuacje stresowe dla organizmu to nie tylko stan psychiczny, jaki odczuwamy, ale także np. zbyt mała ilość snu, nadmierne wyczerpanie, nieodpowiednia dieta, stany chorobowe.
Ranking Tabletek na Odchudzanie - Lipiec 2020r
Ostatnia aktualizacja rankingu: 05.06.2023
Stres a odchudzanie
To, że stres wywołuje przybieranie na wadze już wiemy. Jak to jednak się dzieje? Nie sam stres jest za to odpowiedzialny, lecz cały, skomplikowany proces.
W przypadku naszych przodków stres był z reguły związany z zagrożeniem życia, ucieczką co prowadziło do zużywania większych pokładów energii. Mimo, że obecnie dana sytuacja nie wymaga od nas ucieczki, nasz organizm nadal reaguje na stres w ten pierwotny sposób, że odczuwamy uczucie mniejszej energii i głodu po ustaniu stresu. Dlatego właśnie pojawiają się napady głodu.
W czasie mobilizacji kortyzol jest wydzielany, a jego nadmiar krążący we krwi, co powoduje gromadzenie się tkanki tłuszczowej. Ponadto stres działa osłabiająco, dlatego wielu ludzi po przeżytym stresie najada się i kładzie się do łóżka. Wówczas zużywanie energii jest niskie i szybciej o odkładanie się tłuszczu.
Dla wielu jedzenie powoduje rozładowanie napięcia. Nie ma to nic wspólnego z zaspokojeniem fizjologicznego głodu. Chodzi o to, że same czynność wpływa na poprawę nastroju za sprawą dopaminy. Znane jest powiedzenie „zjeść coś na pocieszenie”.
Kortyzol a wzrost wagi
Sam kortyzol ma negatywne oddziaływanie na ludzki organizm, ale nie można powiedzieć wprost, że to on odpowiada za kłopoty z wagą. Wydzielanie tego hormonu jest bardzo nieregularne w ciągu całego dnia i zależy od naszego trybu życia. Co jest pewne to, że jego najwyższy poziom pojawia się około 30 minut po przebudzeniu, zaś najniższy jest wieczorem. Reguluje wydzielanie energii w zależności od potrzeb z zapasów tkanki tłuszczowej.
W pierwszej fazie stresu apetyt znacznie się obniża, dochodzi do wzmożonego wydzielania kortyzolu, co wpływa na gromadzenie się tkanki tłuszczowej – jak wykazały badania, zwłaszcza w obrębie brzucha. Kortyzol wpływa na wybory żywieniowe poprzez stymulowanie naszego mózgu, aby wybierać jedzenie cukrów i tłuszczy.
Bywają osoby, które twierdzą, że od wpływem stresu tracą na wadze. To tylko pozór, ponieważ w takiej sytuacji nie tłuszcz ulega spaleniu a mięśnie. Zostają one zdegradowane pod wpływem przedłużonego działania kortyzolu. W efekcie waga jest mniejsza lecz wyglądamy gorzej, bo utrąciliśmy tkankę mięśniową.
Jak radzić sobie w sytuacjach stresowych?
Jeśli mamy tendencje do podjadania w sytuacjach niekomfortowych i stresowych, należy unikać kupowania i trzymania w domu słodyczy i tłustych przekąsek. Będąc na diecie w zasadzie powinno to być oczywiste.
Zanim sięgniemy po przekąskę zawsze zadajmy sobie pytanie czy na prawdę jesteśmy głodni. Jedząc, aby zaspokoić potrzebę funkcjonowania organizmu, a nie aby sprawić sobie po prostu przyjemność, nigdy nie powinniśmy mieć problemów z utrzymaniem wagi.
Niezwykle pomocna w rozładowaniu stresu jest wszelka aktywność fizyczna i sport. Te dodatkowo przyspieszą spalanie kilogramów, jakich chcielibyśmy się pozbyć. Powinna to być jednak aktywność umiarkowana lub o niskiej intensywności. Mocne treningi są przecież dla organizmu męczące i podnoszą kortyzol. Pojawia się błędne koło.
Kłopoty ze snem a odchudzanie
Każdy wie, że nocny odpoczynek jest istotny dla zdrowia, a jak się okazuje także dla utrzymania zgrabnej sylwetki. Sen to moment kiedy organizm się regeneruje i odbudowuje. Problemy ze spaniem powodują nieracjonalne wybory żywieniowe oraz zmniejszają chęć aktywności fizycznej z powodu osłabienia. Zachwianiu ulega spalanie tkanki tłuszczowej. Udowodniono, że osoby z bezsennością mają podwyższony poziom kortyzolu wieczorem, a nie prawidłowo rano. Jest to konsekwencją nierozładowanych stresów zgromadzonych podczas dnia.
Dietetyka i odchudzanie